Yüksek lisans, bir öğrencinin 4 yıllık lisans eğitimini tamamlaması ile birlikte aynı üniversite veya farklı bir üniversite içerisinde enstitülerde alabileceği akademik kariyer eğitimidir.
Bu eğitim kişinin ilerleyen hedeflerine bağlı olarak kimi zaman tezli kimi zaman tezsiz yüksek lisans şeklinde alınabilir.Her iki yüksek lisans eğitim programı arasında belirgin ve önemli farklar yer almaktadır.
Tezsiz Yüksek Lisans Üstü Eğitimi Nedir?
Tezsiz lisansüstü eğitimi, lisans eğitimini tamamlamış kişinin akademisyen olma planı dışında ihtisas elde etme açısından aldığı lisansüstü eğitim programıdır. Çünkü bazen iş dünyası içerisinde bulunan kişiler veya halen iş arama süreci içerisinde bulunan kişiler, daha iyi bir kariyer elde edebilmek için akademisyen kimliğine kavuşmasa dahi uzmanlık elde etme açısından tezsiz lisansüstü programlarını seçmektedir.
Tezsiz lisansüstü programı, bir öğrencinin lisans eğitimi sonrasında katılabileceği ihtisas programı olmak ile birlikte mesleki bilgisini arttırmayı ve sahip olduğu lisans eğitim bilgisinin uygulamada kullanımını öğretecek programdır.Genellikle iş dünyası içerisinde bulunan ve kariyer hedefleyen kişiler, ikinci bir öğretim ve daha iyi bir özgeçmiş elde etme açısından bu programları seçmektedir.
Tezsiz Lisansüstü Eğitimi Nasıl Kazanılır?
Üniversitelerde tıpkı tezli eğitimlerde olduğu gibi enstitüler tarafından düzenlenen bu programların öğrenci alım sistemleri mezun olduğunuz lisans programının türüne ve enstitülerin sağladığı koşullara göre belirlenmektedir.Belirlenen bu koşullar ile birlikte farklı lisans alanlarında tezsiz yüksek başvuruları gerçekleştirilmesi için üniversitelerin ilan ettiği tarihleri takip etmeniz gerekir.Bu konuda devlet veya vakıf üniversitesi olmak üzere her üniversite kendi bünyesinde farklı bir tarihle başvuru alır.Bu başvurular yıl içerisinde güz dönemi ve bahar dönemi için ayrı ayrı alınırken, duyurular genellikle üniversite web sayfalarında yapılmaktadır.
Tezli lisansüstü programlarına başvuru gerçekleştirilirken mutlak olarak yüksek lisans için ALES koşullu yer alırken, tezsiz programlarda ALES koşulu kaldırılmıştır.Ayrıca tezli programlarda yabancı dil puanı çoğu zaman talep edilirken, tezsiz programlarda genellikle yabancı dil puanı mecburiyeti bulunmamaktadır. Çünkü tezli programlarda çalışmalarda çoğu zaman yabancı kaynaklarının araştırılması gerekirken, tezsiz programlarda tez çalışması olmadığından dolayı yabancı dil sorumluluğu yer almayacaktır.
Üniversiteler kendi bünyelerinde açmış oldukları kontenjanlar ile birlikte tezsiz lisansüstü programları için belirtilmiş sayıda öğrenciyi kabul ederler.Bu açıdan öğrenci sıralamasının oluşturulması için kimi zaman bir bilim sınavı kimi zaman bir yetenek sınavı veya bazen sadece başvuran kişilerin üniversite mezuniyet puanı sıralaması ile alım yapılır.
Tezsiz eğitim programlarına katılmak için lisans yeterliliği gibi aranan koşullara sahip olsanız da başvurmak istediğiniz üniversite size uygun programlarda kontenjan da açmış olmalıdır. Üniversitelerde yüksek lisans eğitimleri
· Sosyal bilimler enstitüsü
· Fen bilimleri enstitüsü
· Sağlık bilimleri enstitüsü
· Deniz bilimleri ve işletmeciliği enstitüsü
· Güzel sanatlar enstitüsü gibi değişen dallara ayrılan enstitülerde verilir.
Bu duruma bağlı olarak örneğin, matematik bölümü mezunu bir kişi bu alanda tezli veya tezsiz lisansüstü yapmak istiyorsa, belirli koşullar yer alır.Seçilen üniversitede gereken enstitü yer almalı ve enstitü istenen branş için lisansüstü eğitim vermelidir.Aksi takdirde başka bir üniversite seçilmelidir.Bazı durumlarda enstitüler dahili branşları ile ilgili lisans mezunları için farklı branş mezunlarını da seçebilir. Örneğin, sosyoloji mezunu bir kişi müzik sosyolojisi alanında çalışmak için güzel sanatlar enstitüsü müzik bölümünde lisansüstü için kabul edilebilir.
Tezsiz Yüksek Lisans Programları Nasıl Okunur?
Bu programlarda eğitim genellikle 3 yarıyıl sürmek ile birlikte bazı üniversitelerde daha hızlı ve pratik bir eğitim süreci ile 2 yarıyılda mezun olma imkanı sunulmaktadır.Bazı öğrenciler tezsiz lisansüstü programlarında başarılı sonuçlar elde edemediği için dönem uzatma gibi sorunlar ile karşılaşmaktadır.Bu durumda da genel olarak 3 yarıyıl ile tamamlanacak programın maksimum 6 yarıyıl sürecine kadar uzatılması gibi bir ihtimal yer almaktadır. Çünkü YÖK tarafından belirlenmiş kurallar bağlamında bir tezsiz lisansüstü öğrencisi başarısız olması durumunda en fazla 6 yarıyıl eğitime devam edebilir ve bu süreçte mezuniyet sağlayamadığında, üniversite öğrenci ile ilişiğini kesebilir.
Öğrenciler belirtilen bu süreç içerisinde eğitimlerini tamamlamak için başvurularının kabul edilmesi ile birlikte ders kayıt işlemleri gerçekleştirir ve üniversitelerin talep ettiği eğitim ücretlerini zamanında yatırarak bu hakkı elde eder.Program dahilinde her öğrencinin lisans alanına, başvurduğu enstitüye, üniversitenin koyduğu kurallara ve ders yoğunluklarına göre minimum 30 kredi ile birlikte en az 10 adet derste başarı sağlaması gerekmektedir.Bu ders başarı kriterleri elde edildikten sonra ise adaylar bitirme projesi sunarak başarılı olduklarında, tezsiz lisans eğitiminde diploma alma hakkına sahip olurlar.
Tezsiz lisansüstü eğitimlerinde minimum 10 dersin başarılı şekilde bitirilmesi ile birlikte talep edilen bitirme projesi ekstradan bir kredi ile verilmez.Enstitü tarafından belirtilen süreç içerisinde bitirme projesi teslim edildikten sonra görevli öğretim üyeleri bu projenin başarılı veya başarısız şeklinde değerlendirilmesi için inceleme gerçekleştirir.
Genellikle 3.yarıyıl içerisinde bitirme projesi alınacağı için aynı yarıyıl içerisinde proje kaydının yapılmış olması ve bu dönem sonunda yazılı bir rapor ile birlikte projenin onaya sunulması gerekir.Bazı enstitülerde program bitirme projesi ile tamamlanmış olsa dahi öğrencinin eksiksiz bir şekilde başarısının test edilmesi için yeterlilik sınavı ile mezuniyet sağlanır.
Öğrencilerin eğitim süreci içerisinde seçeceği derslerden maksimum 3 adeti lisans dersleri arasından seçilmelidir.Ancak seçilecek bu üç farklı dersin lisans öğrenimi alınması sırasında öğrenciye verilmemiş olması koşulu bulunmaktadır.Seçilmesi gereken kalan minimum 7 ders ise enstitü yönetimi tarafından belirlenmek ile birlikte öğrencinin meslekte daha fazla akademik bilgi elde etmesi ve bilgili kullanmayı öğrenmesi için belirlenir.
Tezsiz Yüksek Lisans İle Tezli Yüksek Lisans Arasındaki Farklar Nelerdir?
Lisansüstü eğitimlerde tezli programlarda bilgi akademik olarak araştırmalar, değerlendirme ve yorumlama ile ileriye taşınır.Tezsiz programlarda ise bilgi uygulamaya geçirilecek kadar pratik ve faydalı bir hale getirilir.Tezli programlarda ALES şartı yer alırken, tezsiz programlarda ALES ve dil puanı şartı yer almaz.
Tezli programı tamamlayan kişi akademik kariyerine devam ederek, aldığı diploma ile doktora başvuruları gerçekleştirebilir.Tezsiz programlarda ise mezun olan kişi yeterlilik belgesi ile meslek hayatında yükselme ve kariyer fırsatları elde ederken, doktora başvurusu yapamaz.Her iki program türü arasında hatırı sayılır eğitim ücretleri farkı yer alır. Özellikle devlet üniversitelerinde tezli programlar ücretsiz olurken, tezsiz programlarda ücret talepleri yer almaktadır.
Tezsiz Yüksek Lisans İçin Tahmini Fiyatlar Nelerdir?
Günümüzde tezsiz lisansüstü eğitim, öğrencilerin daha fazla imkana ulaşması açısından hem devlet üniversitelerinde hem vakıf üniversitelerinde sunulmaktadır.Buna bağlı olarak da öğrenci adayları bütçelerini göz önünde bulundurmak koşuluyla devlet üniversiteleri, vakıf üniversiteleri veya yurtdışındaki üniversitelerde verilen eğitimlere katılabilir.Ayrıca tezsiz lisansüstü programlarında son yıllarda birçok üniversite uzaktan eğitim imkanı sunmaktadır.Bu bağlamda tezsiz programlara katılmak için ödenmesi gereken tahmini ücret aralıklarına bakıldığında;
· Devlet üniversitelerinde verilen eğitimlerde genellikle 4 bin ile 16 bin TL arasında ücretler talep edilmektedir.
· Vakıf üniversitelerinde ise çoğu zaman 9.000 ile 80.000 TL aralığında bölümlere göre değişen ücretler talep edilmektedir.
· Uzaktan eğitim programlarında imkan sunan devlet üniversiteleri 4.500 ile 11.500 TL aralığında ücretler talep edebilmektedir.
· Vakıf üniversitelerinde sunulan uzaktan tezsiz programlarda ise en düşük 6.400 TL eğitim ücreti talep edilirken, en üst noktada 34 bin 500 TL gibi bir eğitim ücreti talep edilmektedir.
Bu ücretler dışında tezsiz lisansüstü programlar için öğrenciler Türkiye dışında eğitimi sürdüren Ukrayna, Kıbrıs, Azerbaycan, Avrupa üniversiteleri, Asya veya Amerika üniversitelerinde döviz bazlı olarak eğitim alabilirler.
Tezsiz Lisansüstü Eğitim Hangi Üniversitelerde Var?
Türkiye'deki neredeyse bütün üniversitelerde bu program yer almakla birlikte örnek olarak Ankara Üniversitesi sosyal bilimler enstitüsünde coğrafya bölümü için veya Dicle Üniversitesi fen bilimleri enstitüsünde makine mühendisliği bölümü için tezsiz lisansüstü programlarına katılma şansınız bulunmaktadır.Yani Türkiye'deki devlet ve vakıf üniversitelerinin tümünde yer alan enstitüler sayesinde tezsiz lisansüstü eğitimlerine katılma şansı bulunmaktadır.
Bahsedilen tüm bu koşullar ve sisteme bağlı olarak, her öğrenci adayı tezsiz lisansüstü eğitimi için devlet üniversiteleri, vakıf üniversiteleri ve yabancı üniversitelere başvuru gerçekleştirebilir.Bu açıdan farklı üniversitelerde, farklı enstitüler içerisinde, branşınız ile uygun bir şekilde veya branşınızı kabul eden lisansüstü tezsiz eğitimler için aşağıdaki filtreleme sistemi ile en uygun seçeneklere ulaşabilirsiniz.