Doktora Programları Lisansüstü Eğitimi

Doktorluk denildiğinde birçok kişinin aklına tıp hekimliği gelse de bilim doktoru var olduğu branşta en yüksek seviyeye ulaşmış ve uzmanlık elde etmiş kişidir.Yani doktorluk sadece tıp doktoru olarak değil biyoloji doktoru, tarih doktoru, fizik doktoru veya matematik doktoru olarak da elde edilebilecek bir seviyedir.

Doktora Programı Nedir?

Bugün üniversitelerde lisansüstü eğitimin daha üst noktasında sunulan doktora programları bir öğrencinin yüksek lisansı tamamlaması ile akademik kariyerde ilerlemesi için katılması gereken programdır.Türkiye'de bu derecenin kavramsal olarak açıklaması, fakülte veya yüksekokul mezunu olan bir kişinin mezun olduğu bilim dalında bir sınavı geçerek veya bir bilimsel eser ortaya koyarak ulaştığı derecedir, şeklindedir.Bu nedenle başvurulacak bu programda da bilim adamının belli bir dereceye ulaşması için eğitim verilir.

Doktora Programları Nasıl Kazanılır?

Ülkemizde yüksek lisans eğitimi ve öğretiminin tamamlanması ile birlikte YÖK tarafından hazırlanmış bir yönetmelik bağlamında doktorluk eğitimi programına da başvuru gerçekleştirilebilir.Bu eğitim programına katılabilmek için ilk koşul tezli yüksek lisans diploması almış olmaktır.Yani herhangi bir kişi lisans diplomasını aldıktan sonra direkt olarak doktorluk eğitimine geçiş gerçekleştiremeyebilir.

Yüksek lisans mezunları sadece bu diploma sayesinde doktorluk eğitimlerine başvurma hakkına sahip olamaz. Çünkü günümüzde üniversitelerde değişen enstitüler doktorluk programlarına başvurmak isteyen kişilerden kendi branşlarına uygun şekilde en az 55 ALES puanı istemektedir.Aslında birçok üniversite daha yüksek ALES puan başarıları talep etmektedir.Bunun yanında doktorluk eğitimi içerisinde sürekli bir şekilde yabancı kaynaklar bulunacağı ve yazımlar yapılacağı için yabancı dil sınavı açısından da asgari 55 YDS puanı talep edilmektedir.

Doktorluk programlarına katılmak isteyen adaylar genellikle yüksek lisanslarını tamamladıkları üniversitede danışman hocalarının kendilerine referans olması ile birlikte aynı üniversitede eğitime devam edebilirler.Fakat bazı noktalarda üniversite tarafından sizin için hazırlanmış bir tavsiye mektubu ya da kimi zaman özel vakıf üniversitelerinde maddi imkanların karşılanması ile farklı bir üniversitede de doktor olma şansınız bulunmaktadır.Bu başvurularda üniversitelerin doktorluk eğitimi için adaylarda aradığı en önemli nokta tecrübeli olmaları, mülakat aşamasında kendilerini kabul ettirmeleri ve kararlı bir yapıya sahip olmalıdır.

Doktorluk eğitimlerine katılmak için belirlenen koşulların yerine getirilmesi ile birlikte yıl içerisinde herhangi bir süreçte yani herhangi bir dönemde istediğiniz üniversiteye başvuru yapabilirsiniz.Yani yüksek lisans başvurularında olduğu gibi güz dönemi ve bahar dönemi gibi ayrı dönemlerde yine başvuru tarihleri açılsa da aslında yıl içerisindeki farklı bir süreçte de başvuru yaparak değerlendirme talep etmeniz mümkündür.

Yüksek lisans sürecinde kendi branşınız veya başka bir branş ile birlikte lisansüstü eğitimini tamamladıktan sonra yine uzmanlığınızı farklı bir alanda gerçekleştirmek istiyorsanız, bu alanda yaptığınız çalışmaları bir tecrübe ve örnek olarak göstermeniz sayesinde yine değişen bir branşta uzmanlık eğitimlerine de giriş gerçekleştirebilirsiniz.Yine bu durumda da başvurduğunuz enstitünün gerçekleştirdiğiniz başvurunun amacını ve hedefini inceleyerek kabul gerçekleştirmesi mümkündür.

Doktora Programları Nasıl Yürütülür?

Kabul edildiğiniz üniversitede doktorluk eğitimlerine başlamanız ile birlikte süreç içerisinde ilk aşamada bir yeterlilik sınavı gerçekleştirilir.Yeterlilik sınavı kimi zaman yazılı kimi zaman sözlü olarak yapılırken, amaç; yüksek lisans aşamasında yeterli bilgi ve donanıma sahip olup olmadığınızı öğrenmektir.Eğer bu yeterlilik sınavını başarılı bir şekilde tamamlarsanız, enstitü sizden bir tez önerisi talep eder.Yapılan önerinin kabul edilmesi ile birlikte önünüze sunulan tez dönemi içerisinde bir komitenin desteği ile beraber belirli çalışma dönemleri sayesinde bu tezin ilerleyişi takip edilir.

Doktorluk eğitimi içerisinde aday özellikle bilimsel araştırma üzerinde çalışma yapacaktır ve bu nedenle alanına göre kaynak araştırmaları, arşiv araştırmaları, laboratuvar deneyleri, saha çalışmaları gibi noktalarda yorucu bir süreç ile karşılaşır.Bazen laboratuvar ortamında bazen sahada çok uzun bir süreç boyunca çalışılması ve bazen yıllarca araştırma yapılması gerekebilir.Bu süreç içerisinde danışman her zaman size destek vererek sürecin doğru bir şekilde ilerlemesini sağlar. 

Danışmanın doktorluk öğrencisi için verdiği geri bildirimler, sorunlarda gerçekleştirdiği yardımlar ve tamamlanan araştırmalar ile birlikte artık hazırlanan doktorluk tezi savunma aşamasına ulaşır.Elde edilen tezin komite tarafından belirlenen tarihte sözlü olarak ve açıklamalar şeklinde savunulması gereken tüm tartışmaların ve konuşmaların yapılması ile birlikte komite kararı beklenir.Bu sayede savunma karşısında komite bilimsel olarak tatmin olduğunda doktorluk derecesi adaya verilir.

Bütünleşik Doktora Programı Nedir?

Aslında doktorluk eğitimine başvuru koşullarında net olarak yüksek lisans mezuniyeti, ALES puanı ve yabancı dil puanı gibi koşullar yer alsa da bazen lise mezunu kişiler de doktorluk eğitimine direkt olarak başlayabilir.Bu sistem bütünleşik sistem olarak adlandırılmak ile birlikte eğer kişi lisans programı sırasında hazırlık sınıfı dahil edilmemek üzere en azından ilk dört yılı tamamlamış ise başvuru gerçekleştirebilir.

Bütünleşik programlara başvuracak kişinin başvuruyu gerçekleştirdiği yarıyıla kadar almış olduğu derslerde yüzlük sistemde 80 veya 4’lük sistemde 3.00 not ortalaması üzerine çıkmış olması gerekir.Farklı bir alternatifte ise kendi sınıfı içerisindeki genel not ortalamasına göre ilk üçte derece elde etmiş olması da göz önünde bulundurulur.Bu koşullar ile birlikte lisans mezunu veya lisans öğrencisi bütünleşik programa başvurduğunda, anabilim dalı yapılan bir mülakatta başarılı gördüğü adayı programa kabul edebilir.

Ancak bütünleşik program içerisinde de aday yine geçerli bir şekilde ALES ve dil puanı almış olmalı ve belirlenmiş limitlerin üzerinde bir puana sahip olmalıdır.Bu konuda her üniversitede her enstitü farklı koşullar ve limitler belirlemektedir.

Doktora Programları Kaç Yıl Sürer?

Ülkemizde farklı branşlarda farklı üniversitelerde gerçekleştirilen doktorluk eğitimleri, standart olarak 8 dönem yani 4 yılda tamamlanmaktadır.Bu süreç içerisinde ilk dönem içerisinde doktorluk dersleri verilirken, bu derslerden geçilmesi ve sonrasında da sağlanan 6 dönem yani 3 yıl içerisinde tez çalışmasının tamamlanması gerekmektedir.

Doktorluk eğitimi sürecinde bazen tez çalışması istenen veya istenmeyen aksilikler dolayısıyla uzayabilir. Çünkü bazen araştırmalar çok zor bir noktaya ulaşabilir ve bazen çalışmalar için imkanlar kısıtlı olabilir.Bu gibi birçok farklı sebep dolayısıyla tez çalışmaları için 2 dönem daha uzatma verilebilir.

Eğer bir öğrenci maksimum 4 dönem içerisinde doktorluk eğitimi için verilen temel dersleri tamamlarsa ve gereken ortalamayı sağlarsa, tez sürecine geçiş gerçekleştirir.Bu aşamada yeterlilik sınavını tamamlayan ve tez önerisi kabul gören öğrenci en fazla 12 yarıyıl süresince tezini tamamlamak zorundadır.Yani tüm bu süreç içerisinde maksimum 16 yarıyıl yani 8 eğitim öğretim yılı içerisinde doktorluk eğitimi tamamlanmalıdır.Avrupa, Amerika ve Asya devletlerinde farklı üniversitelerde ise bu süreç Türkiye'ye göre farklılık gösterebilir.

Doktora Programları Fiyatları

Türkiye'de hem devlet üniversiteleri hem de vakıf üniversiteleri doktorluk eğitimlerine katılmak isteyen adaylar için değişen her enstitüsü içerisinde her yıl başvurular açmaktadır.Başvuru evraklarının hazırlanması, gerekli koşulların sağlanması ve süreç içerisinde gereken tarihlerde başvurunun yapılması ile birlikte kimi zaman mühendislik dalları kimi zaman fen-edebiyat bölümleri kimi zaman ise tıp alanında doktorluk eğitimlerine katılmak mümkündür. 

Bu üretim süreçlerinde genellikle üniversiteler başvuru gerçekleştiren adaylardan ücret talep etmektedir.Başvuru ücreti çoğu zaman 50-100 TL arasında cüzi bir rakam olmaktadır.Sonraki sürece bakıldığında ise yüksek lisans için öğrencilerden eğitim harcı talep edilirken, doktorluk eğitimi sürecinde adaylar 6 yarıyılı aşmadığı sürece ödeme yapmaz.Ayrıca üniversite içerisinde gelir avantajı da elde edebilir.

Bir üniversitede doktorluk eğitim aşamasında bulunan kişi sadece öğrenci olmak dışında akademik hayata giriş gerçekleştirdiği için bir süre sonrasında yeterlilik elde ettiğinde, ders verebilecek ve araştırma gerçekleştirebilecek bir konuma gelecektir.Bu nedenle katıldığınız bu eğitim tamamen ücretsiz bir eğitim süreci değil aslında bir meslek oluşturacak ve okulun size ücret ödemesini gerektirecektir.

Doktorluk eğitimi içerisinde bulunan kişi hem öğrenci hem öğretmen konumunda yer aldığından dolayı yapılacak ödemelerde burslar, elde edilen feragatler ve destekler ile azaltma elde edilebilir.Bunun üstüne bazen bir öğretim asistanı, bir araştırma asistanı veya yarı zamanlı okutman olarak elde ettiğiniz gelir de eğitim masrafları konusunda size büyük bir avantaj sağlayabilir. 

Doktora Programları Hangi Üniversitelerde Vardır?

Türkiye'de doktorluk eğitim programlarına katılmak istediğinizde, ülkemizin birçok devlet üniversitesi ve vakıf üniversitelerinde bu programlar açılmaktadır.Hem yüksek lisans mezunları için hem de bütünleşik programlara başvurmak isteyen kişiler için sunulan imkanlar ile birlikte ülkemizde doktorluk eğitimi alınabilecek üniversitelere bakıldığında, değişen branşlara göre akademik alanda eğitim alıp, üniversitelerde görev alabilecek kişi ihtiyacı bulunan her kurum başvuru süreçlerini ilan etmektedir.

Uzmanlık elde etmek istediğiniz dal, uzmanlığı elde etmek istediğiniz şehir ve alan bilgilerini göz önünde bulundurarak farklı imkanları değerlendirmeniz vasıtasıyla aşağıdaki filtreleme sistemini de kullanarak, doktorluk eğitimi veren üniversiteler arasında seçimler gerçekleştirebilirsiniz.