Bir pratisyen hekim hastanelerin acil servislerinde, aile hekimliklerinde veya sağlık ocaklarında görev alabilir.Ancak belirli bir branş üzerinde uzmanlık elde etmek isteyen doktorların TUS olarak adlandırılan sınava girmesi gerekmektedir.

Tıp fakültesini tamamlamak üzere olan veya mezun olan kişiler bir uzmanlık seçmek ve bu uzmanlık üzerinde profesörlüğe kadar ilerleyen bir yolda kariyer elde etmek istiyorsa, öncelikle tıpta uzmanlık sınavı aşamasında başarılı olmalıdır.Türkiye'de uzmanlık sınavları içerisinde en zor sınavlardan biri olan bu sınav, branş seçme sınavı olarak yapılır. Çünkü bu sınavın başarılı bir şekilde geçilmesinden sonrasında dahi bir tıp kurumunda 6 yıla kadar uzayabilecek bir uzmanlık eğitimi tamamlanması gerekmektedir.

TUS Nedir?

Sağlık bilimlerinde uzmanlık sınavı şeklinde de adlandırılabilecek bu sınav, bir diğer ismi ile birlikte tıpta uzmanlık eğitimi giriş sınavı olarak da adlandırılmaktadır.Uzmanlık sınavı, tıp fakültesi mezuniyeti sağlandıktan sonra tercihen uzmanlık eğitimine katılmak isteyen adayların bu eğitimi almaya uygun olduklarını tespit edebilmek için yapılan bir sınavdır.

Bu akademik sınav, 1987 yılından bu yana Türkiye'de uygulanmaktadır. İlk başlandığı dönemden bu yana hiçbir şekilde iptal edilmeden her yıl uygulaması yapılan bu sınav, her geçen sene daha zorlu bir akademik sınav haline gelmiştir.Uzmanlık sınavı 2012 yılına kadar sadece Ankara'da gerçekleştirilirken, 2012 yılından sonra Ankara'ya ek olarak İstanbul ve İzmir'de de sınav yapılmaya başlanmıştır.Sınav sonrasında başarı elde eden kişiler tıp fakülteleri, Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan eğitim ve araştırma hastaneleri ya da adli tıp kurumlarında uzmanlık eğitimini almayı seçebilirler.

TUS Sistemi Nasıldır?

6 yıl boyunca eğitimin devam ettiği tıp fakültesinde hekim yetiştirilirken herhangi bir alanda uzmanlık eğitimi verilmez.Tıp fakültelerinden mezun olan öğrenciler standart olarak pratisyen hekim olmaktadır ve uzmanlık alanı içerisinde seçim yapabilmek için öncelikle uzmanlık sınavı başarısı elde edilmelidir.Bu açıdan ÖSYM Başkanlığı tarafından düzenlenen tıpta uzmanlık eğitimi giriş sınavı aşaması geçilmelidir.

Ülkemizde pratisyen hekimler tarafından en zor aşamalardan biri olarak görülen ve gerçekten çok zor bir akademik yapıya sahip olan bu sınav aslında bir nevi eleme sınavıdır. Çünkü Türkiye'de her geçen gün açılan farklı tıp fakülteleri ile tıp bölümü mezunu sayısı giderek artmaktadır.Bununla beraber belirli bir sayıda uzmanlık kontenjanına ihtiyaç olduğu için uzman hekim olmak açısından bu sınava giren kişiler arasında detaylı ve güçlü bir eleme yapılması gerekmektedir.

Tıpta uzmanlık elde edebilmek için ve 3 ile 6 yıl arasında değişen bu eğitimi alabilmek açısından sınav başarısı elde edildikten sonra da bir branş seçimi yapılması gerekir.Bu branş seçiminde adaylar öncelikle sınav içerisinde gerçekten yeterli tıp bilgisine sahip olduklarını kanıtlamalıdır.Sınava giriş için bir dil başarısı veya dil puanı sahibi olma şartı bulunmamaktadır.Fakat uzmanlık eğitimine katılarak uzmanlık elde etmek isteyen bir hekimin ÖSYM tarafından kabul edilecek şekilde YDS veya YÖKDİL gibi bir sınavdan yeterlilik alması gerekir.Bu kapsamda uzmanlık sınavı sonrasında tercih verebilmek için bu sınavlardan birinde en az 50 puan alma koşulu yer alır.

Uzmanlık sınavı çerçevesinde 6 yıl boyunca alınan tüm tıp eğitiminin her noktasından soru ile karşılaşılabilir.Bu kapsamda sınav çerçevesinde adaylar tek bir gün içerisinde yapılan sınavda 2 farklı oturumda toplam olarak 240 adet sorunun cevabını vermek zorundadır.Bu açıdan uzmanlık sınavında sabah gerçekleştirilen oturum temel bilimler oturumu ve öğleden sonra gerçekleştirilen oturum klinik bilimler oturumu olarak adlandırılır.

Sabah oturumunda temel bilimler çerçevesinde 120 ayrı soru ve öğleden sonra oturumunda klinik bilimler çerçevesinde de 120 ayrı soru olarak toplam 240 soru yer alır.Adayların sınav sürecinde bu 240 sorunun çözümü için 300 dakika süresi yer almaktadır.Yani her bir oturum içerisinde adaylar için 150 dakika cevaplama süresi yer almaktadır.

TUS Hangi Konuları İçeriyor?

240 adet farklı sorunun yer aldığı uzmanlık sınavında temel bilimler ve klinik bilimler içerisinde birçok farklı alanda sorular yer almaktadır.Bu açıdan ayrı ayrı incelenirse, temel bilimler dersleri içerisinde;

·      Anatomi

·      Biyokimya

·      Fizyoloji

·      Histoloji

·      Embriyoloji

·      Mikrobiyoloji

·      Farmakoloji

·      Patoloji gibi konular bulunmaktadır.

Ayrıca klinik bilimler içerisinde de dahiliye, pediatri, genel cerrahi, küçük stajlar, kadın hastalıkları ve doğum gibi bölümlerden sorular yer almaktadır.

TUS Ne Zaman Yapılır?

1987 yılından bu yana ÖSYM başkanlığı tarafından yürütülen bir sistem ile uzmanlık sınavı her yıl iki defa yapılmaktadır.Herhangi bir aksi durum ya da zorunlu bir değişiklik olmadığı sürece sınavlar her yılın Nisan ve Eylül aylarında ilkbahar ve sonbahar dönemi olarak iki dönemde gerçekleştirilir.Bu kapsamda her yıl ÖSYM başkanlığı web sayfası üzerinde ilan edilen tarihlerde sınavlar gerçekleştirilecektir.

TUS Başvuruları Nasıl Yapılır?

Sınav başvurularının gerçekleştirilmesi için kişilerin ÖSYM aday işlemleri sayfası üzerinden belirtilen tarihler arasında başvurularını online ortamda sağlaması gerekir.Başvuru sırasında adayların ÖSYM tarafından talep edilen tüm bilgileri eksiksiz bir şekilde girmesi, gereken belgeleri sisteme yüklemesi ve sınav için talep edilen ücreti başvuru süreci içerisinde ödemesi gerekmektedir.

TUS Başvurularını Kimler Yapabilir?

Başvuru işlemleri için adayların tıp fakültesinde mezuniyet durumunda öğrenci olması, tıp fakültesinden mezun olması veya daha önce tıp fakültesi mezunu olması gerekmektedir.Yani tıp fakültesinden mezun olduktan sonra aradan yıllar geçmiş olsa dahi uzmanlık sınavına giriş hakkı bulunmaktadır.Tıp fakültelerinden mezun olan tüm pratisyen hekimler bu sınava girme hakkına sahiptir.Ayrıntılı bir nokta olarak tıp fakültesindeki öğrenciler ve eğitim süreçleri içerisinde hatta intern doktorlar da bu sınava girebilirler.Ancak fakültede öğrenci konumda bulunan kişiler, mezun olduktan sonra uzmanlık tercihlerini gerçekleştirebilirler.

Aslında önemli bir ayrıntı olarak bu uzmanlık sınavına tıp branşı dışında farklı mesleklerden de girebilen kişiler yer almaktadır. Çünkü 2527 sayılı kanun çerçevesinde eczacılar, biyologlar, tıbbi biyologlar, kimyager veya veterinerler gibi mesleklerde bulunan kişiler veya bu mesleklerde eğitim almaya devam eden kişiler uzmanlık sınavına girebilir.Sınavın sadece temel bilimler oturumuna katılabilen bu branşlardaki kişiler kendileri için açılan kontenjanlara yerleşme hakkına sahiptir.

TUS Puanlama Sistemi Nasıldır?

Ortalama olarak her yıl uzmanlık sınavına on binlerce aday katılmaktadır.Bu adayların takriben yarısı tercih yapabilme hakkı elde ederken, tercih yapanların da yaklaşık olarak yarısı bir uzmanlık alanında eğitime başlama hakkı elde etmektedir.Bu açıdan adayların sınav sonucunda K veya T olarak adlandırılan 2 puan türünde 45 puan veya üzeri almış olmaları gerekmektedir.Ayrıca daha önce belirtildiği üzere tıp mezunu bir hekimin uzmanlık tercihi yapabilmesi için ÖSYM tarafından kabul edilen YDS ve YÖKDİL gibi bir sınavda İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinden birinde 50 puan ve üzeri almış olması gerekmektedir.

Sınav sürecinde adayların puan hesaplamaları gerçekleştirilirken, her bir test bölümü içerisindeki netler üzerinden hesaplama yapılır.Bu kapsamda net sayısı hesaplaması açısından da doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının 1/4 oranı çıkarılarak net sayısı tespit edilir.Yapılan puan hesaplaması içerisinde 4 farklı puan türü bulunmaktadır.Bu çerçevede;

·      Tıp fakültesi mezunu adayların ağırlıklı klinik tıp bilimleri puanı için K puan türü kullanılır.

·      Tıp fakültesi mezunu adayların ağırlıklı temel tip bilimleri puanı için T puan türü hesaplanır.

·      Sözleşmeli aile hekimlerinin başvurularında aile hekimliği uzmanlık eğitimi başvuru puanı kullanılması için A puan türü hesaplanır.

·      Yasa gereği tıp dışı meslek mensuplarının sınava girişine izin verildiği için bu adayların ağırlıklı temel tıp bilimleri puanı açısından da yine T türünde puan hesaplaması yapılır.

Yapılan hesaplamalar ile birlikte adayların uzmanlık tercihlerinde seçebilecekleri bölümler arasında dermatoloji, estetik cerrahi, radyoloji, onkoloji, fiziksel tıp, göz hastalıkları, spor hekimliği, genetik ve nükleer tıp gibi birçok popüler farklı bölüm bulunmaktadır.Her bölüm için bir önceki senenin ortalama puanları ile birlikte hem tavan hem de taban puanları incelenerek tercihler gerçekleştirilebilir.

Sayılan bu yüksek puanlı bölümler dışında dahiliye, kardiyoloji, endokrinoloji, ortopedi, beyin cerrahi veya nöroloji gibi birçok farklı bölümde de uzmanlık alanları tercih edilebilir.Ancak diğer birçok farklı sınava göre uzmanlık sınavı sonucunda alınan puan sadece bir eğitim programına başvuru için ilgili sınav dönemi kapsamında geçerlilik oluşturmaktadır.