İşyerlerinde iş güvenliğinin ve sağlığının oluşturulabilmesi için gerekli hususlara ilişkin olarak düzenlemeler gerçekleştirildi. Düzenlemeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı(ÇSGB) tarafından 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yeni düzenlemeler gerçekleştirildi. 6331 sayılı Kanun kapsamında mevzuat doğrultusunda işverenlere zorunluluk getirilmiştir. İşyeri tehlike sınıfı dahilinde düzenlenen süre ve saatlerde her bir çalışanının temel iş sağlığı ve güvenliği(İSG) eğitim aldırması zorunluluğu bulunmaktadır. Çalışanların almış olduğu temel İSG eğitimi ile ilgili olarak alınan belgelerinde arşive alınarak, saklanması zorunluluğu bulunmaktadır.

Bakanlık tarafından 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında açık şekilde belirtmiş olduğu işyeri tehlike sınıfı 3 kademeden oluşur. Belirlenmiş tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerine uygulanan kriterlerde farklıdır. Görev alan çalışanların almaları gereken temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin saatleri ve tekrarlama süreleri değişkenlik gösterir. Buna göre 6331 sayılı İş Kanunu kapsamında belirlenen kriterler geçerlidir. İşyerleri tehlikeli sınıfına göre, çalışanların alması gereken eğitimin süre ve sayıları;

  • Az tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerindeki her çalışanın en az 8 saatlik olacak şekilde 3 yılda 1 eğitim alması gerekmektedir.
  • Tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerindeki her çalışanın en az 12 saatlik olacak şekilde 2 yılda 1 eğitim alması gerekmektedir.
  • Çok tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerindeki her çalışanın en az 16 saat olacak şekilde her yıl eğitim alması gerekmektedir.

Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta bulunan tüm işyerlerindeki çalışanların yine kanunda belirtildiği şekilde eğitim sürelerini tamamlamalıdır. Bu çerçevede temel İSG eğitimi sonunda verilen sertifikayı alması gerekmektedir. Alınan bu sertifikanın da işveren tarafından da personel arşivinde mutlaka kayıt altına alınması yasal zorunluluğa tabidir.

Temel İSG Eğitimi Nedir?

Kanun kapsamında belirtilen mevzuatta zorunlu tutulan işyerlerindeki çalışanların, işyerinin bulunduğu tehlike sınıfına göre almaları gereken farklı sürelerdeki eğitimler bulunur. Bu eğitimlerde temel amaç iş güvenliği ve sağlı konusunda bilgilendirme ve işyerinde koşulların sağlanmasıdır. İş kazalarının, meslek hastalıklarının riskinin minimal seviyeye ve hatta tamamen yok edilmesi hedeflenir. Temel iş güvenliği ve sağlığı eğitimlerinde işyerlerinde sağlık ve güvenlik standartlarının dinamik bir şekilde oluşturulması hedeflenmektedir.

İş kazası ve meslek hastalığı risklerini düşürmek, çalışanların her türlü yasal hak ve sorumlulukları ile ilgili olarak bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. Görev aldıkları işyerinin tehlike sınıfına göre karşılaşabilecekleri tüm meslekli riskler ve söz konusu risklere ilişkin olarak alabilecekleri önlemler hakkında bilgilendirilir. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçlendirme sağlamaktır. Bu şekilde söz konusu işyerlerinde tehlike sınıfının doğurduğu risk ve koşullara göre çalışanların uygun davranışları kazanabilmeleri sağlanmaktadır.

Tehlike Sınıfına Göre Farklı İSG Eğitim Süreleri

Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftak işyerlerindeki çalışanların almaları gereken temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi farklı sürelerden oluşmaktadır. Buna göre 8 saatlik temel İSG kursuprogramı, az tehlikeli sınıfta bulunan çalışanlar için 3 yılda 1 uygulanmaktadır. Adaylar katılım gerçekleştirdikleri kurs programı sonunda sertifika alabilmek ve işyerinde çalışma gerçekleştirebilmek için sınava katılım gerçekleştirmektedir.8 saatlik temel İSG kursu eğitim programları tüm az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalışan personeller için zorunludur.

12 saatlik temel İSG kursu eğitim programı ise tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde çalışan kişiler için zorunludur. Bu işyerlerindeki çalışanlar çalıştıkları işyerinde karşı karşıya kalabilecekleri mesleki riskler ve bu risklere karşı alabilecekleri önlemler ile ilgili bilgilendirilmektedir. 12 saatlik temel İSG kursu eğitim sürecinde;

  • Çalışma mevzuatı,
  • Çalışan yasal hak ve sorumlulukları,
  • İşyeri temizlik ve düzeni ile iş kazası ve meslek hastalıklarına ilişkin oluşan yasal hakları ile ilgili eğitim almaktadır.

Çok tehlikeli sınıfta bulunması nedeni ile mesleki risklerle en fazla karşı karşıya kalır. Bu sınıftaki çalışanlar için Bakanlık tarafından Kanun kapsamında belirlenen koşullara riayet edilmelidir. Buna göre temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin yılda 1 olacak şekilde alınması gerekmektedir. Teknolojideki gelişim çalışma alanlarında koşul ve risklere ilişkin değişimler yaratır. Bu değişimlere yönelik her zaman bilgi sahibi ve tecrübeli personeller için 16 saatlik temel İSG kursu alınması zorunludur. Yasal olarak zorunlu olan bu eğitim sonunda tüm adaylar, gerçekleştirilen sınava katılım gerçekleştirmek zorundadır.

İSG Eğitim Sertifikası

Katılım gerçekleştirilen sınav sonucunda ise 100 puan üzerinden en az 70 puan alınması gerekliliği bulunmaktadır. 16 saatlik temel İSG kursu eğitimi sonrasında katılım gerçekleştirilen sınavdan da 70 ve üzeri puan alan adaylar, İSG sertifikası alabilmektedir. Bakanlık onaylı bu İSG sertifikasının işyerine ibraz edilmesi gerekmektedir. İşyeri tarafından da söz konusu sertifikanın işçi kayıtlarında muhafaza edilmesi gerekmektedir. Kurs programında;

  • Çalışma mevzuatı ile ilgi bilgiler,
  • Çalışan yasal hak ve sorumlulukları,
  • İşyeri temizliği ve düzeni,
  • İş kazası ve meslek hastalıklarından doğan hukuki haklar
  • Meslek hastalıklarının nedenleri
  • Hastalıklardan korunma koşulları
  • Biyolojik ve psikososyal risk koşulları
  • İlkyardım eğitimi

Eğitimleri verilmektedir. Ayrıca tehlike sınıfına ve çalışma alanı sektörüne göre özel teknik konularda eğitimler verilmektedir.